Czy myślałeś kiedyś nad dodatkową aktywnością zawodową? Jeżeli pracujesz na etacie pewnie chciałbyś czasem dorobić po godzinach albo nie chcesz jeszcze zrezygnować ze stabilnego zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę ale zacząłeś już budować własny projekt, który po pewnym czasie ma stać się podstawowym źródłem Twoich dochodów? W dzisiejszym wpisie poruszam problem wyboru formy opodatkowania w sytuacji gdy rozpoczynamy dodatkową działalność gospodarczą, czyli działalność, która jest aktywnością realizowaną „po godzinach”, niejako równolegle z pracą na etacie.

Dodatkowa działalność – jak to wygląda od strony prawnej?

Wiele osób myśli o rozpoczęciu dodatkowej aktywności zarobkowej. Z jednej strony inflacja nie daje o sobie zapomnieć a zarobki – przynajmniej w części gospodarki – nie rosną tak szybko jak chcieliby pracownicy, z drugiej strony wielu pracowników chciałoby spełnić marzenia o własnej firmie, nie odchodząc jednocześnie z bezpiecznego etatu. Dodatkowa działalność, prowadzona równolegle z zatrudnieniem na etacie to bardzo dobra opcja na dodatkowe dochody oraz sprawdzenie swoich sił w biznesie. Warto zacząć, warto działać. Sukces przyjdzie przez wytrwałość i dostarczanie wartościowych rozwiązań. Ale jak to wszystko ogarnąć od strony prawnej? Już wyjaśniam!

Wszystko zależy od skali Twojej dodatkowej aktywności i tego, na czym ona dokładnie polega. W wielu sytuacjach na początek, zamiast rejestrować działalność gospodarczą możesz albo działać w ramach tzw. działalności nierejestrowanej (jeżeli prowadzisz handel lub coś produkujesz) albo swoją dodatkową aktywność „ubrać” w formę umowy o dzieło lub zlecenie – jeżeli współpracujesz z jednym bądź kilkoma stałymi podmiotami.

Każdy wybór, również w sferze prawa i podatków ma swoje konsekwencje. Jeżeli wybierzesz działalność nierejestrowaną musisz pamiętać o bardzo niskim limicie przychodów, jakie możesz osiągnąć w ten sposób. Limit wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia czyli w 2023 roku jest to kwota 2 700 PLN. Na pierwszy rzut oka nie jest to mało, jednak jeżeli mówimy o działalności handlowej lub produkcyjnej to w tej kwocie mieści się również cena zakupu towarów, które potem sprzedasz lub materiałów i energii potrzebnych do wytworzenia Twoich produktów (w przypadku działalności produkcyjnej.

Dodatkowa działalność: kiedy zarejestrować działalność gospodarczą?

Jeżeli Twoja działalność osiągnie odpowiednią skalę, przekraczającą limit przychodów możliwy do osiągnięcia w ramach działalności nierejestrowanej, będziesz zobowiązany do zarejestrowania działalności gospodarczej i wyboru odpowiedniej dla Ciebie formy opodatkowania. Działalność nierejestrowana jest opodatkowana według skali podatkowej a dochody z działalności nierejestrowanej łączą się z innymi osiąganymi przez Ciebie dochodami. Gdy zarejestrujesz działalność gospodarczą będziesz zobowiązany do wyboru formy opodatkowania swojego biznesu. W skrócie masz trzy możliwości: zasady ogólne opodatkowania, podatek liniowy lub ryczałt.

Dodatkowy biznes: czy rejestrując działalność gospodarczą zapłacę ZUS?

ZUS to zawsze intrygujący temat dla przedsiębiorców a w tym wpisie nie mogło go zabraknąć. Na działalności nierejestrowanej nie ma ZUSu i oczywiście jest to świetna wiadomość. A czy ZUS (składki na ubezpieczenie społeczne) wystąpią gdy zdecydujemy się otworzyć działalność gospodarczą pracując na etacie? Co ciekawe… najczęściej nie! Będzie tak, ponieważ mamy zbieg tytułów do ubezpieczenia społecznego czyli do ubezpieczenia w ZUS. Jeżeli pracujesz na etacie to składki na ZUS opłaca Twój pracodawca a Ty jako przedsiębiorca nie jesteś już do tego zobowiązany. Jak to w prawie bywa, od tej zasady jest wyjątek: wyjątek to sytuacja, gdy Twoje zarobki z tytułu umowy o pracę są niższe niż płaca minimalna. Jeżeli tak jest, to niestety nie wystąpi zbieg tytułów do ZUS. Zwróć uwagę, że rozważając kwestię zbiegu tytułów do ubezpieczenia społecznego rozmawiamy tylko o ubezpieczeniu społecznym czyli składkach, które odprowadzasz do ZUS na przyszłą emeryturę. Zasada dotycząca zbiegu tytułów do ubezpieczeń nie obejmuje składki zdrowotnej (również wpłacanej do ZUSu) i od 2022 roku nieodliczalnej od podatku dochodoego.

Dodatkowy biznes – jaką formę opodatkowania wybrać?

Bazując na różnych doświadczeniach zawodowych mogę potwierdzić, że ryczałt może sprawdzić się jako forma opodatkowania dodatkowej aktywności biznesowej. Jeżeli mamy już działalność, której skala przekracza rozmiarami limit przychodów jaki możemy osiągnąć w ramach działalności nierejestrowanej, to wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych do opodatkowania dochodów uzyskanych z dodatkowej działalności wydaje się być logicznym rozwiązaniem.

Warto pamiętać, że o opłacalności wyboru ryczałtu zawsze będzie decydował rachunek ekonomiczny. Możliwe, że w Twojej indywidualnej sytuacji (np. gdy posiadasz rodzinę – współmałżonka i dzieci) bardziej opłacalne będzie wspólne rozliczenie z małżonkiem i skorzystanie z ulgi prorodzinnej niż rozliczanie działalności gospodarczej ryczałtem – wszystko zależy od skali dodatkowej działalności i Twojej indywidualnej sytuacji.

Kiedy nie mogę wybrać opodatkowania ryczałtem prowadząc dodatkową działalność?

Jest jeszcze jedna ważna sprawa. Jeżeli pracujesz na etacie i chciałbyś świadczyć usługi dla obecnego lub byłego pracodawcy, dodatkowo usługi, których przedmiot pokrywa się z zakresem Twoich zadań, przypisanych do Ciebie w ramach stosunku pracy (tak byłego jak i obecnego) – nie będziesz mógł wybrać opodatkowania ryczałtem. Ustawodawca walczy z sytuacją „przechodzenia na działalność” pracowników zatrudnionych dotychczas na umowę o pracę eliminując możliwość wyboru preferencyjnych zasad opodatkowania w przypadku świadczenia usług dla byłego pracodawcy. W mojej prywatnej ocenie jest to niesprawiedliwe – albo inaczej – ustawodawca nie promuje utrzymywania dobrych relacji z byłym pracodawcą i świadczenia dobrej pracy w ogóle. Logicznym jest, że własny biznes zakładamy jeżeli jesteśmy w czymś dobrzy. A jeżeli ktoś był dobrym pracownikiem i rozstał się z Szefem w zgodzie, to normalne jest, że Szef będzie chciał kupić od takiego, byłęgo już pracownika, usługi. Ale nie jest to zgodne z wolą ustawodawcy – przynajmniej w przypadku korzystania przez byłego pracownika z ryczałtu jako formy opodatkowania jego działalności gospodarczej.

Z tego artykułu warto zapamiętać, że:

• prowadząc dodatkowy biznes warto zastanowić się nad wyborem formy opodatkowania naszej dodatkowej aktywności zawodowej;

• jeżeli wybierzemy opodatkowanie na zasadach ogólnych to dochody z dodatkowego biznesu wejdą do limitu 120 000 PLN, po przekroczeniu którego podatek dochodowy wynosi 32% a łączna wysokość obciążeń publicznoprawnych to 41%;

• wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych pozwala na prostsze rozliczenie podatku w przypadku prowadzenia dodatkowego biznesu;

• wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych pozwala płacić niższe podatki od dochodów z dodatkowej aktywności zawodowej (jeżeli oczywiście mamy niewielkie koszty związane z tym dodatkowym biznesem)

• wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych i jednoczesne zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę lub umowę zlecenie pozwala na zachowanie wszystkich przywilejów podatkowych jakie przysługują podatnikom opodatkowanym na zasadach ogólnych;